Beth yw'r Premiwm Gofalwr?
Os oes gennych hawl i Lwfans Gofalwr, efallai y byddwch yn gallu derbyn Premiwm Gofalwr (a elwir yn Ychwanegiad Gofalwr ar gyfer pobl o oedran Pensiwn y Wladwriaeth) neu Elfen Gofalwr os ydych yn derbyn Credyd Cynhwysol.
Arian ychwanegol yw hwn a delir o fewn unrhyw fudd-daliadau prawf modd y gallwch eu hawlio. Budd-daliadau prawf modd yw'r rhai sy'n ystyried unrhyw incwm neu gynilion sydd gennych.
A allaf hawlio Premiwm Gofalwr?
Os ydych yn hawlio un o’r budd-daliadau canlynol, efallai y gallwch gael Premiwm Gofalwr/Ychwanegiad neu Elfen Gofalwr wedi’i hychwanegu ato:
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar Incwm
- Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar Incwm
- Cymhorthdal Incwm
- Cymorth/Gostyngiad Treth y Cyngor
- Budd-dal Tai
- Credyd Pensiwn Gwarant
- Credyd Cynhwysol.
Oes rhaid i mi gael Lwfans Gofalwr?
Mae angen i chi hefyd fod â hawl i Lwfans Gofalwr. Nid oes angen i chi fod yn ei dderbyn mewn gwirionedd, ond rhaid i chi fodloni'r meini prawf cymhwysedd.
Weithiau ni ellir talu Lwfans Gofalwr i bobl oherwydd budd-daliadau eraill, enillion neu Bensiwn y Wladwriaeth y maent yn eu cael, ond efallai y bydd ganddynt yr hyn a elwir yn ‘hawl sylfaenol’ iddo o hyd. Os felly, gallech gael y swm gofalwr ychwanegol.
Cwestiynau cyffredin
Mae'r Premiwm Gofalwr ac Ychwanegiad Gofalwr yn werth £42.75 yr wythnos. Mae’r Elfen Gofalwr (a delir gyda Chredyd Cynhwysol) yn werth £185.86 y mis (2023/24).
Yn ymarferol, os ydych yn hawlio Lwfans Gofalwr ac eisoes yn cael budd-dal prawf modd, bydd eich budd-dal prawf modd yn gostwng ychydig. Fodd bynnag, bydd ychwanegu’r Premiwm Gofalwr (neu ychwanegiad neu elfen) yn golygu y dylech fod yn well eich byd yn gyffredinol (gan gymryd i ystyriaeth y Lwfans Gofalwr a delir i chi yn ychwanegol at eich budd-dal prawf modd).
Pan ddyfernir Lwfans Gofalwr i chi (neu pan ddyfernir yr ‘hawl sylfaenol’ iddo) dylai’r prif fudd-daliadau prawf modd yr ydych yn eu cael gael eu haddasu’n awtomatig.
Fodd bynnag, dylech bob amser wirio hyn gyda’r Uned Lwfans Gofalwr neu’r Gwasanaeth Anabledd a Gofalwyr (yng Ngogledd Iwerddon) yn uniongyrchol gan fod cais am Lwfans Gofalwr yn newid mewn amgylchiadau y mae’n rhaid i chi ddweud wrthynt amdano.
Os yw'n berthnasol, efallai y byddai hefyd yn syniad da dweud wrth yr adran Budd-dal Tai oherwydd efallai na fyddant yn ymwybodol o'r dyfarniad am beth amser ac efallai y byddwch yn colli allan ar fudd-dal ychwanegol.
Os ydych yn derbyn Credyd Cynhwysol, mae angen i chi ddweud wrthynt eich bod yn ofalwr, ac ychwanegu unrhyw ddyfarniad Lwfans Gofalwr at eich dyddlyfr neu ffonio llinell gymorth Credyd Cynhwysol os nad oes gennych ddyddlyfr. Efallai na fydd tîm Credyd Cynhwysol yn cynyddu nac yn ôl-ddyddio eich budd-dal os nad ydych wedi rhoi gwybod iddynt eich bod yn ofalwr (hyd yn oed os oeddech yn gofalu ond ddim yn cael Lwfans Gofalwr).
If you don’t currently claim any means-tested benefits, it’s worth getting a benefits check to see if you’re eligible. Even if you were not eligible before, being awarded Carer’s Allowance (or the “underlying entitlement” to it) can make you eligible for certain benefits for the first time. Therefore it’s worth finding out what you could claim.
Contact the Carers UK Helpline and we will be very happy to carry out a benefits check for you. You could also take a look at the benefits calculator on this web page as a starting point.
Os bydd eich amgylchiadau'n newid, er enghraifft rydych chi'n dechrau cyflogaeth â thâl neu'n symud cartref, mae'n bosibl y bydd eich cymhwyster i hawlio budd-daliadau penodol fel Lwfans Gofalwr yn cael ei effeithio.
Yn hytrach na gweithio hyn allan drosoch eich hun, mae'n bwysig rhoi gwybod am unrhyw newidiadau cyn gynted â phosibl.
Yng Nghymru, Lloegr neu’r Alban, rhowch wybod i’r Uned Lwfans Gofalwr.
Yng Ngogledd Iwerddon, rhowch wybod i'r Gwasanaeth Anabledd a Gofalwyr.